Το μέλλον της εργασίας και η εργασία του μέλλοντος:
Απόπειρα πλοήγησης σε μια εμφανέστατα χαοτική διαδρομή!
Όλο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό πέφτω επάνω σε εργασίες, άρθρα, παρουσιάσεις και συνέδρια που ασχολούνται με το αύριο της εργασίας, καθώς η 4η Βιομηχανική Επανάσταση απλώνει σε όλο και περισσότερους τομείς τη λάμψη της (ή τη σκιά της). Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι το 71% των ανώτατων στελεχών στις μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δηλώνουν πεπεισμένα ότι η τεχνολογία θα αλλάξει δραστικά τον κλάδο τους μέσα στα επόμενα 5 χρόνια. Οι τεχνολογικές εξελίξεις φέρνουν επανάσταση στα επιχειρηματικά μοντέλα, ο ανταγωνισμός είναι πλέον πλήρως παγκοσμιοποιημένος, οι πελάτες όλο και πιο απαιτητικοί, αφού έχουν απεριόριστες επιλογές και πληροφόρηση και οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι σε τεράστια έλλειψη, που ολοένα και αυξάνεται.
Η σαρωτική επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence), συνδυασμένη με την εκθετική ανάπτυξη της υπολογιστικής ικανότητας εξαιτίας του quantum computing και τη δυνατότητα αξιοποίησης πληθώρας δεδομένων (big data), που πολλαπλασιάζονται από τις τεχνολογίες 5G, ενισχύοντας σημαντικά τις δυνατότητες του Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Thinks), συσσωρεύουν πλέον πρωτοφανείς αλλαγές τόσο στα επιχειρηματικά μοντέλα, όσο και στους εργασιακούς ρόλους του αύριο.
Oι προβλέψεις των ειδικών μας λένε ότι το 50% των εργασιών που υπάρχουν σήμερα θα έχουν αναληφθεί από robots, ενώ πλήθος νέων εργασιακών ρόλων θα προκύπτουν ως αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών. Επιπλέον, η τελευταία έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέδειξε ότι το 47% του ενεργού πληθυσμού της ΕΕ δεν διαθέτει τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες, ενώ στο εγγύς μέλλον το 90% των θέσεων εργασίας θα τις απαιτούν. Το αποτέλεσμα θα είναι ότι ως το τέλος του 2020 περίπου 700.000 θέσεις θα παραμένουν ανοικτές, εξαιτίας της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού με εξειδικευμένες γνώσεις.
Για αυτόν και μόνο τον λόγο η εκπαίδευση για την ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων των επαγγελματιών, των επιστημόνων και των εργαζομένων του αύριο είναι πιο σημαντική από ποτέ. Σε όλον τον προηγμένο κόσμο υλοποιείται αυτή τη στιγμή μια πραγματική κοσμογονία για την προσαρμογή των μοντέλων εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες, αλλά και της επαγγελματικής κατάρτισης, ώστε να εξασφαλιστεί η έγκαιρη προετοιμασία των νέων για τις μεγάλες αλλαγές που επέρχονται στην αγορά εργασίας τα επόμενα 5-10 χρόνια.
Το ανησυχητικό είναι ότι ενώ η χώρα μας κατατάσσεται ανάμεσα στις πλέον ανέτοιμες για τις αλλαγές που συντελούνται, φιγουράροντας στην 3 θέση από το τέλος στο δείκτη DESI, που αξιολογεί τις επιδόσεις των χωρών στην Ψηφιακή Οικονομία και Κοινωνία, οι αλλαγές που θα έπρεπε να συντελούνται έχουν καθυστερήσει σημαντικά, δημιουργώντας ένα σημαντικό μειονέκτημα για τους νέους μας. Αν θέλουμε λοιπόν να αναστρέψουμε αυτή την πραγματικά προβληματική κατάσταση, απαιτείται ένας σοβαρός και ολοκληρωμένος σχεδιασμός, που θα επιτρέψει την καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων από την πρωτοβάθμια έως και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον, απαιτούνται και σημαντικές επενδύσεις για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών και προσαρμογών που θα επιτρέψουν την ταχύτατη πρόοδο της χώρας στον τομέα αυτό.
Όμως, τελικά αυτό είναι το μέλλον μας από τώρα και στο εξής; Μια συνεχής πάλη για να διατηρήσουμε την επαφή μας με τους υπολογιστές και τα συστήματα που θα συνδέονται με αυτούς; Ένας συνεχής αγώνας για να μπορούμε να είμαστε εξίσου χρήσιμοι με τα μηχανήματα και τα robots στην αγορά εργασίας; Αν αυτό είναι το αύριο της ανθρωπότητας, τότε μάλλον θα έχουμε συντελέσει στη δημιουργία ενός μέλλοντος ζοφερού για εμάς και τα παιδιά μας. Ενός μέλλοντος που δεν θα μας οδηγήσει στην εξέλιξη του είδους μας, αλλά σε μια μοιραία πλήρη συγχώνευση με τα δημιουργήματά μας.
Αυτό λοιπόν που συνήθως δεν συζητούμε είναι πως θα εξασφαλίσουμε ότι οι ανθρώπινες ποιότητες και οι ικανότητες μας να εφευρίσκουμε, να ανακαλύπτουμε, να πρωτοτυπούμε, να εξελισσόμαστε μέσα από φιλοσοφικές αναζητήσεις και από αντιπαραθέσεις και συνθέσεις θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να παραμένουν ψηλά στην agenda μας για την προετοιμασία μας για το αύριο.
Το πλέον καθοριστικό στοιχείο για αυτό το μετασχηματισμό είναι οι άνθρωποι. Παρόλο που δεν είναι άμεσα οφθαλμοφανές λόγω των επενδύσεων που πραγματοποιούνται σε τεχνολογία, η επανάσταση αυτή είναι κατεξοχήν ανθρωποκεντρική.
Όπως συμβαίνει σε όλες τις ιστορίες εξέλιξης, έτσι και σε αυτή, δεν θα επιβιώσουν οι μεγαλύτεροι, οι δυνατότεροι ή οι πλουσιότεροι, αλλά οι πλέον ευέλικτοι και προσαρμοστικοί. Εκείνοι, δηλαδή, οι οποίοι φροντίζουν ήδη ή θα φροντίσουν άμεσα για το αύριο. Και η εκπαίδευση και η αναζήτηση της γνώσης είναι και πάλι το βασικό εργαλείο! Εξάλλου, όπως έλεγε και ο Elbert Hubbard στις αρχές του προηγούμενου αιώνα «Μια μηχανή μπορεί να κάνει τη δουλειά πενήντα κανονικών ανθρώπων. Όμως καμία μηχανή δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά ενός ξεχωριστού ανθρώπου».
Ας βοηθήσουμε λοιπόν τα παιδιά μας να μεταβούν σε ένα αύριο που η τεχνολογία θα είναι εκεί για να κάνει τη ζωή μας πιο ποιοτική και να μας βοηθά στη συνεχή ανέλιξή μας ως είδος σε μια κοινωνία «ξεχωριστών» ανθρώπων.
Γιώργος Κατσουράνης
Τομέας Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, Τραπεζικά – Χρηματοοικονομικά
Ο Γιώργος Κατσουράνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος του Κέντρου Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας Εξέλιξη, και Βοηθός Γενικός Διευθυντής στο Ανθρώπινο Δυναμικό του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς.
Στον Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς, όπου και εργάζεται από το 1996, έχει ασχοληθεί με όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, έχοντας την ευθύνη σημαντικών δράσεων για την προώθηση της επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας και της ποιότητας στον Όμιλο. Έχει συμμετάσχει ενεργά, συντονίζοντας κρίσιμα έργα, σε όλες τις μεγάλες συγχωνεύσεις, απορροφήσεις και μετασχηματισμούς, που έχει πραγματοποιήσει ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς τα τελευταία χρόνια. Από το 2013, είναι επικεφαλής του Κέντρου Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας Εξέλιξη, του πυλώνα του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς για την υποστήριξη της βιώσιμης και υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Συμμετέχει σε διάφορα business fora, think tanks, δίκτυα και επιτροπές και είναι Μέλος της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Αγροτικού Τομέα του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, μέλος του ΔΣ της GAIA Επιχειρείν Α.Ε., Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΜΑΔ) της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) και μέλος του ΔΣ της. Είναι κάτοχος Master in Business Administration από το ALBA Graduate Business School και Bachelor of Arts στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές.
