Μεταπτυχιακά

Οι Μεταπτυχιακοί Τίτλοι

Οι μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών διεθνώς έχουν ακόμη μία δυναμική εργασίας αφού η αγορά εργασίας έχει γίνει πολύ ανταγωνιστική. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ιδιόμορφη και αρκετά διαφορετική σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφού χιλιάδες νέοι και νέες συνεχίζουν τις σπουδές τους μετά από το πρώτο πτυχίο με κάποιο Master είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό δημιουργώντας μία πληθώρα πτυχιούχων οι οποίοι έχουν ‘ανεβάσει τον πήχη’ δραστικά. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες από όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες στην εξαγωγή φοιτητών (περισσότεροι από 37,000 νέου φοιτούν στο εξωτερικό – στοιχεία UNESCO). Θα πρέπει να σημειωθεί όμως ότι το μεταπτυχιακό είναι αναγκαίο να γίνει σωστά και ουσιαστικά, έτσι ώστε να βοηθήσει εργασιακά. Να μη γίνει απλά για τους τύπους.

Κάποτε το απολυτήριο ήταν αρκετό, μετά ήταν το πρώτο πτυχίο, τώρα είναι το μεταπτυχιακό και ο επαγγελματικός τίτλος. Άρα ναι, είναι χρήσιμο να υπάρχει μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών, αλλά φυσικά να γίνει συνειδητά και όχι απλά «για να γίνει» όπως αναφέρθηκε. Πολλοί φοιτητές προχωρούν προς την απόκτηση κάποιου μεταπτυχιακού (Master ή Διδακτορικού) χωρίς αυτό όμως να προσφέρει κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ή κάποια αλλαγή στο μισθό. Η πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα (2009-2019) αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη καθώς και η πανδημία (Covid-19) μάλλον δυσχεραίνει περισσότερο τα πράγματα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η επιλογή ενός μεταπτυχιακού ή διδακτορικού δεν είναι καλή. Το αντίθετο μάλιστα αν αναλογιστεί κανείς ότι οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι έχουν διδακτορικό βρίσκουν εργασία στο αντικείμενό τους πιο εύκολα από άλλους χωρίς μεταπτυχιακό λόγω της «ειδίκευσης» που έχουν. Όμως, το διδακτορικό, όπως συνηθίζουμε να λέμε και στις παρουσιάσεις που πραγματοποιούμε στην StudySmart πραγματοποιείται από ανθρώπους που θέλουν – συνήθως – να διδάξουν, να εμβαθύνουν ή να πραγματοποιήσουν έρευνα κατά κύριο λόγο.

Στη χώρα μας χιλιάδες νέοι φοιτούν προς την απόκτηση μεταπτυχιακού κάθε χρονιά στα Ελληνικά Πανεπιστήμια σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου. Σύμφωνα με την Καθημερινή, η Ελλάδα «τρέχει» από ρεκόρ σε ρεκόρ στους κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου. Το 2018 αποφοίτησαν από μεταπτυχιακά προγράμματα 18.373, κατά 20,1% περισσότεροι από το 2017. Οι νέοι, όπως αναφέρει το άρθρο, ακολουθώντας τις τάσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και «κυνηγώντας» ένα πλούσιο βιογραφικό για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της αγοράς εργασίας, σπεύδουν να παρακολουθήσουν μεταπτυχιακά προγράμματα. Μάλιστα, είναι πιο ξεκάθαροι για το αντικείμενο σπουδών που θα επιλέξουν στις μεταπτυχιακές σπουδές και πιο κατασταλαγμένοι για την πορεία τους σε σχέση με τις προπτυχιακές (Καθημερινή, 17.12.2019).

«Αυτό φαίνεται και από τους αργούς ρυθμούς ολοκλήρωσης από τον πρώτο κύκλο πανεπιστημιακών σπουδών. Το 2018 αποφοίτησαν 33.430 νέοι σε πρώτο τους πτυχίο, την ίδια στιγμή που οι εγγεγραμμένοι του ακαδημαϊκού έτους 2017-2018 ήταν 426.058, ενώ το 2016-2017 ήταν 409.413. Παράλληλα, το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017, 205.561 φοιτητές είχαν ολοκληρώσει τα προβλεπόμενα από τον νόμο έτη σπουδών και όφειλαν μαθήματα για να πάρουν το πτυχίο τους».

Τα στατιστικά σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή): Ο αριθμός των εγγεγραμμένων στα ελληνικά ΑΕΙ προπτυχιακών φοιτητών το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018, σε σχέση με το 2016-2017, παρουσίασε αύξηση 4,1%, από 409.413 σε 426.058.

Ο αριθμός των προπτυχιακών φοιτητών που πήραν πτυχίο το 2017-2018, σε σύγκριση με το 2016-2017, παρουσίασε αύξηση 0,1%, από 33.380 σε 33.430.

Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές παρουσίασαν αύξηση 7,6% το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 σε σχέση με το 2016-2017. Συνολικά, 71.313 φοιτητές σπούδαζαν το 2017-2018 σε κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, έναντι 66.295 την προηγούμενη χρονιά.

Τα στατιστικά αυτά μπορεί να οφείλονται στα παρακάτω:

Ότι οι Έλληνες γονείς «επενδύουν» στην εκπαίδευση των παιδιών τους.

Οι περισσότεροι νέοι που σπουδάζουν αμέσως μετά το πρώτο πτυχίο τους για μεταπτυχιακό είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό στηρίζονται οικονομικά από τους γονείς τους αφού δεν έχουν ‘πιάσει’ ακόμη δουλειά. Αυτό δεν συμβαίνει σε τέτοια έκταση στις αγγλοσαξονικές χώρες με αποτέλεσμα οι ξένοι να κάνουν το μεταπτυχιακό τους συνήθως σε μεγαλύτερη ηλικία (και πολύ λιγότεροι σε αριθμό λόγω μειωμένης οικονομικής στήριξης). Στην Αμερική για παράδειγμα ένα τεράστιο ποσοστό φοιτητών παίρνει δάνειο για να σπουδάσει. Το χρέος που οφείλεται στα φοιτητικά δάνεια στην Αμερική ξεπερνά το 1 τρισεκατομμύριο (στοιχεία Φεβρουαρίου 2020.

Ότι το Master ή ένας μεταπτυχιακός επαγγελματικός τίτλος έγινε ένας αναγκαίος εκπαιδευτικός τίτλος ή ‘must’ για την αγορά εργασίας.

Λόγω της αύξησης στον αριθμό των κατόχων πρώτου πτυχίου (ΑΕΙ – ΤΕΙ – Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών), το μεταπτυχιακό μπορεί να γίνει το ‘ανταγωνιστικό πλεονέκτημα’ στην αγορά εργασίας, αλλά θέλει προσοχή το ‘τι’ επιλέγουμε να σπουδάσουμε και το ‘πότε’ το επιλέγουμε – σε ποια ηλικία δηλαδή. Αφού υπάρχουν χιλιάδες κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου, δεν είναι εύκολο να διαφοροποιηθεί κανείς. Στο εξωτερικό αυτό λέγεται Ακαδημαϊκός Πληθωρισμός (Academic Inflation).

Ότι η Ελλάδα προσφέρει πολλές επιλογές προγραμμάτων μεταπτυχιακού επιπέδου

Όπου απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα υποψηφίων οι οποίοι μπορούν πια να επιλέξουν και την μεθοδολογία που τους ταιριάζει (λόγω των διαφορετικών μεθόδων παρακολούθησης – Part time, Full Time, Distance Learning, online κλπ). Θέλει όμως μεγάλη προσοχή η μεθοδολογία αφού δεν «εξηγείται» ξεκάθαρη μεθοδολογία σε πολλές περιπτώσεις από τα ίδια τα πανεπιστήμια.