Nα εμβαθύνει κάποιος στον κλάδο σπουδών του πρώτου πτυχίου σίγουρα θεωρητικά σημαίνει ότι αποκτά και το απαραίτητο specialization που χρειάζεται για να έχει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά εργασίας.
Όμως, από την άλλη, δεν σημαίνει ότι απαραίτητα «ανοίγει» περισσότερες πόρτες, αφού η ανίχνευση εργασίας θα γίνει μάλλον σε ίδιους χώρους που έψαχνε κάποιος με το πρώτο πτυχίο. Αν όμως διαφοροποιηθεί στο δεύτερο πτυχίο, σίγουρα αποκτά γνώση που προέρχεται και από άλλους χώρους και έτσι «ανοίγει» πόρτες, παρά κλείνει.
Αν δεχθούμε ότι υπάρχει ένας κορεσμός στους κατόχους μεταπτυχιακών τίτλων, τότε ίσως να είναι προτιμότερο να «κλείσει» ένα σημαντικό κύκλο σπουδών με έναν τίτλο που θα λειτουργεί ως «μπαλαντέρ» (παρά να περιορίζει), όπως ένα πτυχίο Management, Business Administration κ.λπ.
Κάποια στιγμή στη ζωή μας οι περισσότεροι θα «διοικήσουμε» κάποια ομάδα, κάποιο τμήμα ή κάποια δική μας επιχείρηση, είτε είμαστε σε ιατρικό-φαρμακευτικό χώρο, ερευνητικό, εκπαιδευτικό κ.λπ. Με τη λογική αυτή καλό θα ήταν να ξέρουμε και τις πρακτικές διοίκησης ανεξαρτήτου κλάδου σπουδών που προτείνει η θεωρία.
Στη χώρα μας, έχουμε μάθει παραδοσιακά να μην αλλάζουμε κλάδο και στους παλαιότερους φαίνεται περίεργο όταν κάποιος θέλει να ‘αλλάξει’ λίγο την κατεύθυνσή του / της. Αυτό φαίνεται και από τη νομοθεσία σε σχετικούς κλάδους στον τομέα της αναγνώρισης.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι σχετική αφού και άλλες παράμετροι παίζουν ρόλο (ξανά), όπως η προϋπηρεσία, η ηλικία κ.λπ. Στη διάρκεια της καριέρας ενός ανθρώπου, υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα στροφής σε άλλα επαγγέλματα που δεν εμφανίζουν αρνητικές προοπτικές όπως εκείνο που αρχικά είχε επιλεγεί.
Κάτι τέτοιο διευκολύνεται ιδιαίτερα στην εποχή μας, από τις ραγδαίες αλλαγές της σύγχρονης αγοράς εργασίας, ως συνέπεια των ταχύτατων εξελίξεων της τεχνολογίας και της οικονομίας.
Και κάτι ακόμη: αφού σύμφωνα με τελευταία στατιστικά (2018) θα αλλάξουμε μέχρι 12 θέσεις εργασίας στη διάρκεια της επαγγελματικής του καριέρας, καλό θα ήταν να έχουμε μεγαλύτερο εύρος γνώσης, για να παραμένουμε πάντα «employable».
Το πρώτο πτυχίο δεν περιορίζει απαραίτητα το σπουδαστή.
Όσο και φαίνεται δύσκολο, δεν είναι ούτε κακό ούτε ανέφικτο να κάνει κανείς «στροφή» στην καριέρα του. Πολλές φορές αλλάζουν τα ενδιαφέροντά μας και έτσι δεν πρέπει να νιώθουμε εγκλωβισμένοι. Σε άρθρο του Δημοκρίτιου Πανεπιστημίου Θράκης (11/2019), σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ), σχεδόν σε όλους τους παραγωγικούς κλάδους της χώρας, παρατηρείται εργασιακή υποτίμηση απασχολούμενων με υψηλά μορφωτικά προσόντα και παράλληλα μαθησιακή καθήλωση των εργαζομένων με χαμηλότερη μόρφωση.
Όσον αφορά το μεγάλο κεφάλαιο της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων στη χώρα μας, το 33,9% των εργαζομένων απόφοιτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εργάζεται σε θέσεις εντελώς διαφορετικού γνωστικού αντικειμένου από αυτό των σπουδών του. Μακράν το υψηλότερο ποσοστό παρουσιάζουν οι απόφοιτοι γεωπονικών και κτηνιατρικών σπουδών, με το 73% των πτυχιούχων που εργάζονται, να απασχολούνται σε θέσεις διαφορετικού γνωστικού αντικειμένου. Πολύ υψηλά ποσοστά αναντιστοιχίας εμφανίζουν επίσης οι πτυχιούχοι καλών τεχνών και ανθρωπιστικών σπουδών (51,9%), ενώ ακολουθούν οι σπουδές μηχανικού και δομικών έργων (48%) και οι σπουδές στις θετικές επιστήμες και στην πληροφορική (46%).
Αντιθέτως, τα δεδομένα παρουσιάζονται πιο ευοίωνα για τους αποφοίτους σπουδών παροχής υπηρεσιών (10,8%) αλλά και για τους πτυχιούχους σχολών κοινωνικών επιστημών, νομικής και διοίκησης επιχειρήσεων, μεταξύ των οποίων το ποσοστό οριζόντιας αναντιστοιχίας κυμαίνεται στο 15,7%.
Ειδικότερα ενώ μέχρι το 2010 το ποσοστό των εργαζομένων απόφοιτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η θέση εργασίας των οποίων υπολειπόταν του μορφωτικού τους επιπέδου, κυμαινόταν στην Ελλάδα πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, από το 2011 το εν λόγω ποσοστό αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς, με αποτέλεσμα το 2018 1 στους 3 (33,9%) εργαζομένους με πανεπιστημιακή μόρφωση στην Ελλάδα να απασχολείται σε θέσεις εργασίας που απαιτούν λιγότερα προσόντα, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην τρίτη θέση στην ΕΕ των 28.
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που κάνουμε στη ζωή μας είναι η επιλογή προγράμματος σπουδών και δυστυχώς, το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αναγκάζει τους νέους να έχουν στόχο να «μπούνε κάπου» αντί να μπούνε εκεί που πραγματικά θέλουν.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι αρκετοί δεν καταφέρνουν να περάσουν στις σχολές που επέλεξαν, απλά οι περισσότεροι τελικά περνούν στις επιλογές εκείνες που δεν είχαν ως πρώτη επιλογή.
