Ο ρόλος του γονέα
Τελικά η σπουδαστική διαδρομή των νέων δεν είναι καθόλου μοναχική. Ένας μεγάλος αριθμός παραγόντων συνωστίζονται να προτείνουν τις δικές τους «ευεργετικές» λύσεις, βάζοντας, πολλές φορές, τις πηγαίες επιθυμίες ακόμα και τις κλίσεις του σπουδαστή σε δεύτερο πλάνο. Και οι γονείς; Τι ρόλο παίζουν οι γονείς σε αυτή την ιστορία; Βεβαίως! Νοιάζονται και συμπάσχουν σε αυτόν τον, εν πολλοίς, άνισο αγώνα των παιδιών τους.
Τα παιδιά, όμως, στην πραγματικότητα δεν έχουν ανάγκη συντροφιάς στα αχ! τους. Αυτή η συντροφική κατανόηση υπάρχει σε επάρκεια ανάμεσα στις συνομήλικες παρέες τους. Αυτό που, ουσιαστικά, χρειάζονται οι νέοι είναι κάτι παραπάνω από ένα αγχωμένο μπουλούκι κρεμασμένο στα κάγκελα των εξεταστικών κέντρων. Πράγματι, οι γονείς μπορούν και πρέπει να έχουν πιο δημιουργικό ρόλο. Έτσι και αλλιώς η σχέση τους με το παιδί είναι καθοριστική από τη στιγμή της γέννησης.
Επιτέλους, αυτοί αποτελούν την πρώτη και πιο ισχυρή εκπαιδευτική μονάδα, καθώς παράλληλα με τη μετάδοση γνώσης διαμορφώνουν και την προσωπικότητα του παιδιού τους. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι τόσο οι πράξεις τους όσο και οι όποιες προτροπές τους λαμβάνονται σαν απόλυτες αλήθειες από το παιδί σ’ αυτή την ηλικία. Βέβαια, ο γονιός πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η ιδιότητά του αυτή τον τοποθετεί ευθύς εξ αρχής σε ένα υψηλό και υπεύθυνο επίπεδο το οποίο το παιδί ουδέποτε θα αμφισβητήσει, αν ο ίδιος δεν το εγκαταλείψει ή δεν το χειριστεί απαξιωτικά.
Με αυτή την πεποίθηση εδραιωμένη θα μπορέσει να παίξει εποικοδομητικά τον καθοδηγητικό ρόλο που του αναλογεί. Συγκεκριμένα, πρέπει να συμμετέχει στο σχεδιασμό ενός γενικού πλάνου σταδιοδρομίας, αφήνοντας όμως στο παιδί άνεση πρωτοβουλίας και επιλογών. Η συνολική συμπεριφορά του πρέπει να εδραιώνει την πεποίθηση στους νέους ότι το μέχρι τότε πρότυπό τους ξέρει και μπορεί να δίνει λύσεις. Και ακόμα ότι διαθέτει ρεαλιστικές και ευπρόσδεκτες εναλλακτικές προτάσεις ώστε ο υποψήφιος να μην αισθάνεται ότι έχει μπει σε ένα μονόδρομο όπου οτιδήποτε πλην της επιτυχίας θεωρείται καταστροφή.
Επίσης να παρέχει στον υποψήφιο την αναγκαία ψυχολογική υποστήριξη που να τον καθησυχάζει ότι το οποιοδήποτε αποτέλεσμα δεν θα βάλει σε αμφισβήτηση τις αξίες του. Παράλληλα οι γονείς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι οικογενειακές – παιδαγωγικές πιέσεις πρέπει να μειώνονται, καθώς αναπτύσσεται η πιο υπεύθυνη εφηβική ηλικία. Αντίθετα αυτή είναι ίσως η καταλληλότερη στιγμή να εδραιώσουν με το παιδί τους τις μεταξύ τους σχέσεις εποικοδομητικής συνεργασίας. Πάντως, είναι ανάγκη να γίνει κατανοητό ότι ο υποψήφιος μέσα στον ορυμαγδό της μάχης δεν μπορεί και δεν πρέπει να βαρύνεται με τις επιπλέον ευθύνες να παρηγορεί τα άγχη των άλλων ή να δίνει διαρκείς εξηγήσεις για τον τρόπο και τον όγκο της δουλειάς του. Ούτε να έχει την έγνοια πώς θα παρηγορήσει ή, ακόμη χειρότερα, πώς θα αντιμετωπίσει τους απογοητευμένους γονείς σε περίπτωση αποτυχίας. Όμως για να συμβούν όλα αυτά πρέπει ο κάθε γονιός να καταφέρει να ξεπεράσει τρία δικά του, πολύ συνηθισμένα, ψυχολογικά εμπόδια.
- Να απαλλαγεί από την ανασφάλεια απώλειας της γονικής εξουσίας.
- Να αποφύγει το συσχετισμό των δικών του χαμένων ευκαιριών με τον αγώνα σταδιοδρομίας που δίνει το παιδί του.
- Να αντισταθεί στην έμφυτη υπέρ προστατευτική του τάση.
Αν τα καταφέρει τότε πράγματι θα έχει εξασφαλίσει στο παιδί του ένα πολύτιμο βοηθό για κάθε φάση της ζωής του. Όπως και να’ χει, ο ρόλος του γονέα είναι ουσιαστικός και είναι από τους λίγους, αν όχι ο μοναδικός παράγοντας, που έμεινε αναλλοίωτος μέσα στους αιώνες. Όποια και αν ήταν η θέση του άφηνε, κάθε φορά, βαθύ το ίχνος της επιρροής του στην κάθε γενιά. Τα δε αποτελέσματα αυτής του της επιρροής υπήρξαν άλλοτε λιγότερο άλλοτε περισσότερο ευεργετικά. Αλλά πάντως καθοριστικά μιας μοναδικής σχέσης η οποία άλλωστε ήταν πάντα και το ζητούμενο.